Таму ле мајко, близу Битола | Tamu le majko blizu Bitola | Таки Даскало | Taki Daskalo | Македонски Песни | Macedonian Songs

Димитар Николовски – Таки Даскало (17 ноември 1921 во Битола — 3 мај 1942 во Ореово, Битолско) — македонски партизан, комунист, борец за слобода на Македонија и учесник во НОВ.
Роден е како прво дете, во семејство.
Основно образование стекнал во Битола. Потоа го продолжил во Скопската учителска школа. На примениот испит иставил силен впечаток кај професорите, со неговите гласовни способности пеејќи македонска народна песна. Таму тој влегува во кругот на напредните младинци. Таму го добил прекарот Штрч.
Имал бунтовен дух и често се спротиставувал на школскиот интернатски режим. Неговата активност не и се допаднала на управата на училиштето, и го отстрануваат од училиштето. Ова негово исклучување, прераснало во мал бунт организзиран од неговите соученици (македонци, срби, црногорци), кои застанале во негова одбрана. Таки Даскало бил приморан да отпатува во Црна Гора и да се запише во училиштето за учители во Цетиње. Престојот во Цетинската школа му помогнало да се запознае со многу левооринетирани младинци, меѓу кои Стана Томашевиќ - Арнесен, која го запознала со активностите на СКОЈ. Но и таму наскоро ќе биде разоткриен заради неговите антифашистички пропаганди. Своето образование го продолжува во Алексинац во Србија.
Окупацијата го затекнува во Битола, каде што станува член на КПЈ. По положувањето на матурскиот испит во гимназијата во Битола, го завршил своето образование на 31 август, 1941 година. Со положувањето на матурскиот испит, од страна на бугарскиот окупатор му било понудена учителска дејност, која ја одбил бидејќи не сакал да служи на окупаторот. Иако не работел како учител во тој период го добил прекарот Даскалот.

Една од главните акции на битолската група, била да го разобличи бугарскиот окупатор, кој имал план на 2 август, 1941 година, да направи празнување на Илинденското востание, со цел да го прикаже како бугарско востание. Стив Наумов како еден од главните организатори на оваа акција, во јули во месноста Бруснички ливади, одржале состанок, на кој Стив им одржал говор за значењето на Илинден на македонскиот народ и какви последици би имало доколку се дозволи да се прикаже на народот како бугарско востание. На состанокот било решено да се исфрлат две пароли: "Да живее слободна Македонија!" и "Да живеат СССР и Црвената Армија!". Тие се вмешале во толпата при што на сиот глас ја извикувале паролата "Да живее слободна Македонија!".

По посетата на Битола од страна на Лазар Колишевски во септември 1941 година и неговата средба со Стив Наумов, било решено дека треба да се отпочне со оружен отпор против окупаторот. По оваа средба, Стив го посетил Таки во Лавци и му ја објаснил важноста од формирањето на одредот. Било решено Одредот да се формира на 19 октомври 1941 година.

Иако формирањето на одредот се чувал тајност, бугарскиот окупатор дознал за нивното движење, кое им го соопштил локалниот кмет. Одредот планирал да го обележи празникот Први мај со побогата и празнична храна. Истиот ден околу 10 часот командантот на одредот Ѓорѓи Наумов, заедно со борците Никола Георгиевски - Никлецо и Стево Трајковски - Тефико ја обиколувале стражата при што наишле на бугарска воена единица во Брусник и ги уапсила. На 3 мај 1942 година, бугарскиот генерал Иван Маринов раководел со акцијата за уништување на овој одред, по што испратил 2000 војници, поделени во четири колони. Првата колона поминала низ селото Брусник, втората низ селото Лавци, третата јужно од Смолево, а четвртта поминала низ селата Буково и Ореово и навлегла во планината. Неговиот партизански одред бил опколен над селото Ореово од фашистичкиот непријател. Лазо Хаџи Поповски, ги забележал непријателските позиции, по што ги известил борците, кои решиле да не се предадат и со борба да пробаат да го пробијат обрачот. Започнала нерамна борба меѓу петнаесеттина слабо вооружени партизани и повеќеилјадна добро вооружена бугарска војска. Оваа борба траела сè до попладневните часови (околу 16:00 часот). Бидејќи имало магла и паѓал дожд борците во две групи решиле да се пробијат при што групата на Таки Даскалот загинала. Во битката, покрај Таки Даскало загинале и Јоска Јорданоски-Сандански, Ордан Михајлоски, Елпида Караманди, Мара Јосифовска и Димче Хаџипоповски). Во сеќавањата на Киро Крстески-Платник се среќава податок дека Таки Даскалот всушност бил тешко ранет, а потоа ѕверски дотепан со кундаци од бугарските окупаторски војници.

Гробот на загинатите не бил пронајден. По ослободувањето, откако е извршено судењето на непријателските злосторници, по сведочењето на злогласниот бугарски началник Асен Николов, нивните тела биле пронајдени над Довлеџик, каде биле фрлени во заедничка дупка и нечовечки закопани. Во 1948 година, народнта власт ги открила нивните посмртни останки и тие биле пренесени на Буковските гробишта во Битола.

Таму ле мајко, близу Битола,
во ореовската густа корија,
Таки Даскалот смело загина
со неговата верна дружина,
со нив загина смела девојка,
млада Елпида Карамандова.

Предадени од клети шпиуни,
ги сардисаа од сите страни,
пушки згрмеа, бомби трештеа,
крвава почна борба нерамна.

Тогај извика Таки Даскалот
на неговата верна дружина:
- Фрлајте бомби, тиран сотрете,
живи во рака не се давајте.

Клети тирани во борба нерамна
сета дружина му ја убија,
Таки Даскалот жив не се даде,
откачи бомба, над неа легна,
самиот крвта си ја пролеа,
за слободата на Македонија.