Hoe Leopold II Nederland wilde veroveren (2009)

Kroonprins Leopold, de latere koning Leopold II van België, werkte midden 19e eeuw aan vergevorderde plannen om Nederland binnen te vallen. Zijn doel was niet alleen de inlijving van strategische gebieden zoals Zeeuws-Vlaanderen, Noord-Brabant, Nederlands-Limburg en het Groothertogdom Luxemburg, maar vooral ook het bemachtigen van de Nederlandse koloniën.

Volgens Belgische spionnen was Nederland bijzonder kwetsbaar: het leger was kleiner, zwakker en kreeg aanzienlijk minder financiële middelen dan het Belgische. Een omvangrijke verkenningsmissie in 1854 leverde gedetailleerde kaarten en schetsen van Nederlandse vestingen op. Daaruit bleek dat de verdediging grotendeels steunde op waterlinies, waaronder de goed onderhouden Hollandse Waterlinie.

Leopolds plan voorzag in het uitlokken van onrust in de katholieke regio’s van Nederland, waar hij steun verwachtte van de circa 1,2 miljoen katholieken. De aanval zelf zou beginnen met een oversteek van de Waal, gevolgd door een verrassingsactie op Amsterdam. Na de verovering zouden de linies bij Utrecht in de rug worden aangevallen. Het uiteindelijke doel was de katholieke gebieden tot aan de grote rivieren onder één Belgische kroon te verenigen. Daarbij zou koning Willem III worden afgezet, waarna de bevolking mocht beslissen over het lot van de katholieken.

Tot uitvoering kwam het niet. Leopold I achtte de risico’s te groot en Frankrijk weigerde steun. Daarmee verdwenen de ambitieuze plannen in de la, maar ze geven een bijzonder inkijkje in de expansiedrang van de jonge kroonprins.

00:00 Inleiding
01:00 De aanval op Nederland
01:16 Motieven en doelen van de invasie
02:08 Het ‘onvoltooide België’
03:14 Correspondentie met Frankrijk en voorbereidingen
05:16 Opheffing van de plannen
06:04 Gevolgen voor de diplomatieke verhoudingen vandaag

#LeopoldII #Nederland #België